Trafik güvenliğini sağlamak ve kazaların önüne geçmek amacıyla Türkiye’de alkollü araç kullanma konusu hem yasal hem cezai açıdan oldukça sıkı kurallarla düzenlenmiştir. Özellikle kaç promil alkol yasak, motor alkol sınırı kaç, alkolden ehliyet kaptırma cezası nedir gibi sorular, sürücüler tarafından sıkça araştırılmaktadır. 2025 yılı itibarıyla güncellenen düzenlemelerle birlikte, ilk defa alkollü araç kullanmanın cezası, tekrar eden ihlaller, ehliyete el konulması, trafik siciline işlenme süresi gibi birçok konu daha net bir şekilde şekillenmiştir.
Bu kapsamlı rehberde, alkollü araç kullanmanın ne anlama geldiğinden, promil sınırlarına, 48/5 trafik cezası maddesi kapsamında uygulanan idari ve adli yaptırımlara kadar tüm detayları ele alacağız. Ayrıca, mahkeme kararlarının nasıl şekillendiğini, ehliyetsiz araç kullanmanın cezalarını, ruhsat sahibine sorumluluk yüklenip yüklenmediğini ve alkollü kazaların hukuki karşılığını da inceleyeceğiz.
Eğer “alkol cezası ne kadar?”, “ehliyete el konulursa araç kullanılabilir mi?” ya da “alkollü araç kullanmak sabıka kaydına işler mi?” gibi sorular kafanızı kurcalıyorsa, bu içerikte tüm yanıtları detaylı şekilde bulabilirsiniz.
Alkollü Araç Kullanmak Ne Anlama Geliyor?
Alkollü araç kullanmak, yasal olarak belirlenmiş promil sınırlarının üzerinde alkol almış bir sürücünün, motorlu aracı aktif şekilde kullanması anlamına gelir. Bu durum, hem sürücünün kendi güvenliğini hem de trafikteki diğer bireylerin yaşamını doğrudan tehdit eden ciddi bir trafik ihlalidir. Türk Ceza Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu kapsamında değerlendirilir; hem idari para cezası hem de bazı durumlarda adli yaptırımlar (ehliyete el koyma, mahkeme kararı, hatta hapis cezası) ile sonuçlanabilir.
Sürücünün trafikte güvenliğini sağlayacak reflekslerinin, karar alma sürecinin ve genel farkındalığının alkol sebebiyle zayıflaması, trafik kazalarına davetiye çıkarır. Bu nedenle yasal düzenlemeler oldukça katıdır ve özellikle tekrarlayan ihlallerde ceza miktarları ve yaptırımlar katlanarak artar.
Alkollü araç kullanmak, sadece “promil aşımı” ile sınırlı bir durum değildir. Aynı zamanda, alkol almadığını iddia eden bir kişinin alkolmetreyi üflemeyi reddetmesi ya da kontrollerden kaçması da kanunen ihlal sayılır ve ciddi yaptırımlar doğurur.
Ayrıca bkz: İstanbul Avukat
Alkol Promil Sınırı
Trafik kanunlarına göre, sürücülerin araç kullanırken vücutlarında bulunabilecek maksimum alkol seviyesi, yani promil değeri, sürücünün statüsüne ve taşıdığı sorumluluğa göre farklılık gösterir. Bu sınırlar, hem can güvenliğini sağlamak hem de refleksleri etkileyen alkolün, trafik ortamında yaratacağı riski en aza indirmek amacıyla belirlenmiştir.
2025 yılı itibarıyla geçerli olan promil sınırları şu şekildedir:
- Hususi (şahsi) araç sürücüleri için: En fazla 0.50 promil
- Ticari araç, resmi araç, otobüs, kamyon, taksi ve servis şoförleri için: 0.00 promil (hiç alkol almamış olmalı)
- Motosiklet kullanıcıları için: En fazla 0.20 promil
Bu sınırların aşılması halinde sürücüye alkollü araç kullanma cezası uygulanır. Ayrıca trafik polisi tarafından alkolmetreyle yapılan ölçümde belirtilen değerin sürücü tarafından reddedilmesi durumunda, hem yüksek para cezası hem de ehliyete el koyma gibi ciddi yaptırımlar devreye girer.
Kaç promil alkol yasak? sorusunun cevabı bu nedenle sürücünün aracına, görevine ve taşıdığı sorumluluğa göre değişir. Özellikle ticari taşıt kullanıcıları için sıfır tolerans uygulanırken, özel araç sürücülerine çok düşük bir sınır tanınmıştır.
Promil sınırının üzerindeki her ölçüm, trafik güvenliğini tehlikeye sokmak anlamına geldiğinden dolayı cezai süreçle sonuçlanır. Bir sonraki başlıkta, 2025 yılı itibarıyla geçerli olan alkollü araç kullanma cezasının detaylarına geçiyoruz.
Alkollü Araç Kullanma Cezası 2025
2025 yılı itibarıyla alkollü araç kullanmanın cezası, önceki yıllara göre daha caydırıcı hale getirilmiş durumda. Trafikte alkol sınırını aşan sürücülere hem idari para cezası, hem de sürücü belgesine el konulması gibi yaptırımlar uygulanıyor. Ayrıca, ihlalin kaçıncı kez yapıldığı da cezanın seviyesini doğrudan etkiliyor.
İlk defa alkollü yakalanan bir sürücüyle, daha önce birden fazla kez yakalanmış bir sürücü arasında ceza bakımından ciddi farklar bulunur. Bu noktada hem trafik polisinin uyguladığı ceza, hem de bazı durumlarda mahkemeye intikal eden adli süreçler devreye girebilir.
2025 yılı itibarıyla geçerli olan temel cezalar şöyle:
- İlk defa alkollü yakalanan sürücü:
- 6.440 TL (yaklaşık) idari para cezası
- 6 ay süreyle ehliyete el konulur
- İkinci defa yakalanan sürücü:
- 8.075 TL civarında para cezası
- 2 yıl süreyle ehliyete el koyma
- Üçüncü ve sonraki ihlaller:
- 12.978 TL’ye kadar artan para cezası
- 5 yıla kadar ehliyetin geri alınması
- Adli işlem ve hatta hapis cezası söz konusu olabilir
Ayrıca bu cezalar, sürücünün trafikte başka bir suça (örneğin kaza, yaralama ya da kaçma) karışması durumunda birkaç katına kadar çıkabilir.
Ayrıca bkz: İstanbul Ceza Avukatı
Şimdi bu cezaların yargıya taşındığı örnek durumlara, yani mahkeme kararlarına bakalım:
1 Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası Mahkeme Kararları
İlk defa alkollü araç kullanan sürücüler genellikle idari yaptırımlarla karşılaşır. Ancak alkol oranı çok yüksekse (örneğin 1.00 promilin üzerindeyse) ya da başka bir trafik ihlaliyle birlikte yakalanmışsa olay adli bir boyut kazanabilir.
Mahkemeler, bu gibi durumlarda şu şekilde kararlar verebilir:
- Alkollü sürüş sonucunda herhangi bir kazaya neden olunmadıysa, genellikle sürücü belgesine el konulması onaylanır, cezada indirim yapılmaz.
- Alkol seviyesi çok yüksekse ve tehlikeli araç kullanımı tespit edilmişse, TCK 179. madde kapsamında “trafik güvenliğini tehlikeye sokmak” suçundan adli para cezası veya hapis kararı çıkabilir.
2 Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası Mahkeme Kararları
İkinci kez alkollü araç kullanma durumunda mahkemeler genellikle daha ağırlaştırılmış yaptırımlar uygular. Bu noktada:
- 2 yıl süreyle ehliyete el konulması uygulanır.
- Mahkeme, özellikle tekrar eden bir durum söz konusuysa, sürücüye trafik eğitimi alma veya psikoteknik değerlendirme raporu gibi ek yükümlülükler getirebilir.
- Bazı durumlarda sürücü adli siciline işlenebilecek adli para cezaları veya ertelemeli hapis cezası ile karşılaşabilir.
3 ve 4 Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası Mahkeme Kararları
Bu aşamada ihlal, artık sadece bir trafik suçu değil; kasten tehlike yaratma ve toplum güvenliğini tehdit etme boyutuna gelir. Mahkemelerin yaklaşımı çok daha serttir:
- Ehliyet süresiz geri alınabilir.
- Mahkeme, sürücüyü hapis cezasına çarptırabilir (genellikle 6 ay ila 2 yıl arasında).
- Ayrıca adli sicile işlenir ve kişi kamu hizmetlerinden veya kamu görevlerinden geçici olarak men edilebilir.
Eğer sürücü bu ihlalleri yaparken bir kazaya sebep olmuşsa, durum daha da ağırlaşır ve TCK 85 (taksirle yaralama/ölüm) gibi maddelerle yargılanabilir.
Alkolden Ehliyet Kaptırma Cezası
Alkolden ehliyet kaptırma cezası, sürücünün belirlenen promil sınırlarını aştığı durumlarda uygulanan en yaygın ve caydırıcı idari yaptırımlardan biridir. Trafik güvenliğini sağlamak ve alkolün etkisiyle araç kullanmanın oluşturduğu riskleri ortadan kaldırmak amacıyla, sürücüler belirlenen sınırın üzerinde alkolle yakalandığında belirli sürelerle ehliyetlerine el konulur.
2025 yılı itibarıyla geçerli olan ehliyete el koyma süreleri, alkol ihlalinin kaçıncı kez yapıldığına göre şu şekildedir:
- İlk ihlalde: 6 ay
- İkinci ihlalde: 2 yıl
- Üçüncü ve sonraki ihlallerde: 5 yıl ve üzeri (mahkeme kararıyla birlikte süresiz el koyma da gündeme gelebilir)
Bu ceza süresi boyunca sürücü, araç kullanamaz. Eğer bu süreçte araç kullanırken yakalanırsa hem daha ağır cezalarla karşılaşır hem de hapis cezası dahil olmak üzere adli işlem başlatılır. Ayrıca ehliyetin geri alınabilmesi için sürücünün çoğu durumda:
- Psikoteknik değerlendirme raporu
- Trafik eğitimi belgesi
- Sürücü davranışlarını yeniden değerlendirme eğitimi (SRC eğitimi)
gibi belgeleri alması gerekebilir.
Ehliyetin kaptırılması sadece cezai bir yaptırım değil, aynı zamanda yeniden değerlendirme ve denetim süreci anlamına gelir. Bu yüzden çoğu durumda sürücünün sadece sürenin geçmesini beklemesi değil, aktif olarak bu süreci tamamlaması gerekir.
Ayrıca bkz: İstanbul İcra Avukatı
Alkollü Araç Kullanma Hapis Cezası
Alkollü araç kullanmak, çoğu zaman idari para cezası ve ehliyete el koyma gibi yaptırımlarla sonuçlansa da, bazı durumlarda hapis cezası da gündeme gelebilir. Bu, özellikle alkol oranının çok yüksek olması, sürücünün tekrar tekrar aynı suçu işlemesi ya da alkollü şekilde araç kullanırken kazaya neden olması gibi ağırlaştırıcı durumlarda söz konusu olur.
Türk Ceza Kanunu’nun 179. maddesi uyarınca, alkollü araç kullanarak trafik güvenliğini tehlikeye sokan sürücüler hakkında şu cezalar uygulanabilir:
- Trafik güvenliğini tehlikeye sokmak (TCK 179/3) suçundan,
- 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası
- Ya da adli para cezası
- Eğer alkollü sürüş sırasında ölümlü veya yaralanmalı trafik kazası meydana gelmişse:
- Taksirle yaralama (TCK 89) ya da taksirle öldürme (TCK 85) kapsamında yargılama yapılabilir.
- Bu durumda cezalar 5 yıla kadar hapis ya da daha da fazlası olabilir.
Hapis cezası genellikle ilk kez alkollü yakalanan sürücüler için uygulanmaz. Ancak:
- Yüksek promil (örneğin 1.00 promil ve üzeri)
- Aşırı hızla birlikte alkol
- Tekrar eden ihlaller
- Kazaya sebebiyet verme
gibi durumlar bir araya geldiğinde, savcılık olayı adli sürece taşır ve mahkeme hapis cezası dâhil olmak üzere ciddi yaptırımlar uygulayabilir.
Ayrıca mahkeme, cezanın ertelenmesine veya adli kontrolle serbest bırakmaya da karar verebilir. Fakat sicile işlenmiş bu tür bir sabıka, özellikle kamu görevlerinde veya ehliyet geri alma sürecinde önemli engellere yol açabilir.
Ayrıca bkz: İstanbul Boşanma Avukatı
Alkollü Araç Kullanmada Ruhsat Sahibine Ceza Yazılır mı?
Alkollü araç kullanma cezası genellikle aracı fiilen kullanan sürücüye uygulanır. Ancak bazı özel durumlarda araç ruhsat sahibinin de hukuki ve idari sorumluluk altına girmesi söz konusu olabilir. Özellikle araç, ruhsat sahibinin bilgisi dâhilinde başka biri tarafından alkollü şekilde kullanılmışsa veya ticari amaçla kullanılan bir araçsa, ruhsat sahibine de ceza uygulanabilir.
Öne çıkan durumlar şunlardır:
- Ticari araçlarda (taksi, servis vb.): Şoför alkollü yakalanırsa ve ruhsat sahibi gerekli denetimi yapmamışsa, araç sahibine de idari para cezası uygulanabilir.
- Ehliyeti olmayan ya da daha önce ehliyetine el konulmuş bir kişiye araç verilmişse: Ruhsat sahibi, “trafik güvenliğini tehlikeye sokma” kapsamında adli sorumlulukla karşılaşabilir.
- Şirket araçlarında: Çalışan alkollü yakalanırsa, firma veya ruhsat sahibi hakkında da inceleme yapılabilir ve ceza uygulanabilir.
Özetle, alkollü araç kullanma eyleminde doğrudan sürücü sorumlu olsa da, aracın sahibi bilinçli şekilde bu riski almış ya da ihmalkâr davranmışsa ortak sorumluluk doğabilir. Bu nedenle aracın kime, ne şartla verildiği büyük önem taşır.
Alkolden Ehliyetine El Konulan Kişi Araç Kullanırsa Ne Olur?
Ehliyetine alkollü araç kullanma nedeniyle el konulan bir kişinin, bu süre zarfında yeniden direksiyon başına geçmesi, çok ciddi idari ve adli yaptırımlarla karşılaşmasına neden olur. Bu durum, sadece “trafik kuralı ihlali” olarak değerlendirilmez; aynı zamanda trafik güvenliğini tehlikeye sokmak ve yetkisiz araç kullanmak gibi daha ağır suçlamaları da beraberinde getirebilir.
2025 yılı itibarıyla bu ihlalin sonuçları şu şekildedir:
- Ehliyetsiz araç kullanma cezası: Yaklaşık 12.978 TL idari para cezası
- Ruhsat sahibine ceza: Aracı kullandıran kişi (örneğin araç sahibiyse) için de ayrıca 8.000 TL’ye kadar ceza uygulanabilir
- Araç trafikten men edilir: Sürücü araç kullanamayacağı gibi, araç da geçici olarak trafikten çekilir
- Tekrarlanması durumunda adli sürece gidilir: Sürücünün tekrar tekrar ehliyetsiz yakalanması halinde, hapis cezası gündeme gelebilir (özellikle alkolden alınan bir ehliyetse)
Ayrıca bu durum sabıkaya da yansıyabileceğinden, kişinin ilerleyen dönemlerde yeniden ehliyet alması, bazı kamu görevlerinde bulunması ya da özel sektör iş başvurularında ciddi engellerle karşılaşmasına yol açabilir.
Özetle: Ehliyeti alınmış bir kişinin araç kullanmaya devam etmesi, “idare ederim” denecek basit bir konu değildir. Hem kendisi hem de çevresindekiler için ciddi riskler ve ağır cezalar doğurur.
Ayrıca bkz: Üsküdar Avukat
Alkollü Araç Kullanma Cezası Sicilden Ne Zaman Silinir?
Alkollü araç kullanma nedeniyle uygulanan cezaların sicile işlenip işlenmeyeceği ve ne zaman silineceği, cezanın idari mi yoksa adli mi olduğuna göre değişir. Bu durum hem trafik ceza puanı hem de adli sicil (sabıka kaydı) açısından değerlendirilmelidir.
1. Trafik Sicili (Ceza Puanı) Açısından:
- Trafik ihlalleri sonucu oluşan ceza puanları ve idari cezalar, sistemde 5 yıl boyunca görünür.
- Bu süre sonunda ceza puanları ve kayıtlar otomatik olarak silinir.
- Ancak, bu süre zarfında yeni bir ihlal yapılırsa süre yeniden başlatılabilir.
2. Adli Sicil (Sabıka Kaydı) Açısından:
- Eğer alkollü araç kullanma durumu sadece idari işlem kapsamında kaldıysa (yani mahkemeye taşınmadıysa), bu durum sabıka kaydına işlemez.
- Ancak olay TCK 179 veya diğer ceza maddeleri kapsamında mahkemeye taşındıysa, verilen hüküm sabıka kaydına geçer.
- Mahkeme kararıyla hükmün açıklanması geri bırakıldıysa (HAGB), karar süresince (genellikle 5 yıl) kişi yeni bir suç işlemezse kayıt hiç görünmeden silinir.
- Mahkûmiyet kararı varsa, ceza tamamlandıktan sonra kişi adli sicil affı ya da arşiv kaydının silinmesi için başvuru yapabilir. Bu işlemler, ilgili şartlar yerine geldiğinde yapılabilir.
Kısacası, alkollü araç kullanma cezasının sicilden silinme süresi, işlemin niteliğine bağlıdır. Sadece para cezası ve ehliyete el koyma varsa, bu kayıtlar 5 yıl içinde otomatik silinir. Ancak iş mahkemeye taşınmışsa ya da hapis/para cezası alınmışsa, kayıt uzun vadeli sonuçlar doğurabilir ve kişi aktif adım atmadıkça silinmeyebilir.
Alkollü Kaza Yapmanın Cezası
Alkollü şekilde araç kullanırken bir kazaya karışmak, hem idari hem de adli anlamda en ağır yaptırımları beraberinde getiren durumlardan biridir. Bu gibi durumlarda olay sadece “trafik kuralı ihlali” olarak değil, ceza hukuku kapsamında suç olarak değerlendirilir. Kaza sonucu oluşan zararın boyutuna göre taksirle yaralama veya taksirle ölüme sebebiyet verme suçları devreye girer.
Kaza Sadece Maddi Hasarla Sınırlıysa:
- Sürücü alkollü olduğu tespit edilirse, standart para cezası ve ehliyete el koyma işlemleri uygulanır.
- Kaza sonrası sigorta, zarar tazminini gerçekleştirse bile, alkollü sürücü kusurlu sayılacağı için sigorta şirketi zararı sürücüye rücu edebilir (geri ödeme talep edebilir).
- Eğer araç pert olmuşsa, sigorta şirketi aracı öder ama alkollü sürücüye bedelini yükler.
Kaza Yaralanmalıysa:
- Olay TCK 89 kapsamında “taksirle yaralama” suçu olarak değerlendirilir.
- Verilecek ceza:
- Hafif yaralanmalarda 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası
- Ağır yaralanmalarda 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası
- Mahkeme ayrıca ehliyete süresiz el koyma veya psikoteknik rapor şartı da getirebilir.
Ayrıca bkz: Av. Elif Karaca
Kaza Ölümlüyse:
- Olay TCK 85 kapsamında “taksirle ölüme neden olma” suçu olur.
- Verilecek ceza:
- 2 yıldan 6 yıla kadar hapis
- Birden fazla kişinin ölümüne sebep olunmuşsa ya da sürücü %100 kusurluysa ceza 15 yıla kadar çıkabilir
- Mahkemeler bu tür durumlarda iyi hal indirimi uygulamama eğilimindedir, özellikle sürücünün alkollü olması cezayı ağırlaştırıcı neden sayılır.
Ayrıca bu tür olaylarda:
- Adli sicile sabıka kaydı işlenir
- Sürücü uzun süre ehliyet alamaz
- Tazminat davalarıyla da karşı karşıya kalır
Özetle, alkollü kaza yapmanın cezası sadece para cezası ya da ehliyete el koyma ile sınırlı değildir. Yaralama ya da ölümle sonuçlanan kazalarda, sürücü cezaevine girebilir, sivil sorumluluk taşıyabilir, ve uzun yıllar boyunca bunun hukuki ve sosyal sonuçlarıyla yaşamak zorunda kalabilir.
Alkollü Araç Kullanmak Ciddi Sonuçlar Doğurur
Alkollü araç kullanmak, sadece kişinin kendisini değil, trafikteki herkesi tehlikeye atan ciddi bir ihlaldir. 2025 yılında yürürlüğe giren düzenlemelerle birlikte, promil sınırları, para cezaları, ehliyete el koyma süreleri ve adli yaptırımlar daha da netleşmiş ve ağırlaştırılmıştır. İster ilk defa olsun ister tekrarlanan ihlal, her durumda alkolden dolayı ehliyet kaptırma cezası, mahkeme süreci, hatta hapis cezası gibi ciddi sonuçlarla karşılaşmak mümkündür.
Bu nedenle sürücülerin “bir şey olmaz” demek yerine, hem yasal sorumluluklarını bilmeleri hem de trafik güvenliği bilinciyle hareket etmeleri büyük önem taşır. Unutmayın; birkaç dakikalık keyif, yıllarca sürecek pişmanlığa dönüşebilir.
Alkol cezası ne kadar? Kaç promil yasak? İlk defa alkollü araç kullanmanın cezası nedir? gibi merak ettiğiniz tüm detaylar için sitemizdeki güncel içerikleri takip edebilirsiniz.
